جم ها و کتابخانه ها

در قسمت قبلی، تا حلقه های تکرار پیش رفتیم، در این پست، قصد داریم تا توابع در زبان کافی اسکریپت را یاد بگیریم. همانطور که ابتدای آموزش گفته شد، کافی اسکریپت سینتکس کاملا مشابه روبی دارد، اما روبی نیست. مصداق کامل این تفاوت، در نوع پیاده سازی توابع این زبان مشخص میگردد. تعریف تابع، نیازی به بازگویی ندارد، چرا که اگر کمی با ریاضیات آشنا باشید تعریف و مفهوم تابع را میدانید. تابع ها در برنامه نویسی چند نوعند، توابع خالی (void) ، تابع با آرگومان و تابع بازگشتی (recursive).

در ابتدا، با یک مثال از تابع void ، با ساختار کلی تابع در کافی اسکریپت آشنا می شویم. تابع زیر صرفا دستور alert را فراخوانده و یک پیام را نشان میدهد :

Source code

func = () -> alert "Hello, World!"
 
func()

معادل این کد در جاوااسکریپت این چنین است :

Source code

var func;
 
func = function() {
  return alert("Hello, World!");
};
 
func();

کاربرد توابع void را در آموزش مربوط به کلاسها و شیء گرایی خواهیم دید.

توابع آرگومان دار، یک یا دو آرگومان به عنوان ورودی دریافت کرده و سپس روی آنها عملیات خاصی انجام میدهند. مثلا تابع زیر، عدد ورودی را به توان دو می رساند :

Source code

square = (x) -> x ** 2

و معادل همین کد در جاوااسکریپت چنین است :

Source code

var square;
 
square = function(x) {
  return Math.pow(x, 2);
};

اما گاهی اوضاع این چنین نیست و مجبور خواهیم بود که از چندین عملیات در تابع استفاده کنیم. نمونه بارز این نوع توابع نیز تابعی است که ب.م.م دو عدد را حساب میکند. این تابع در کافی اسکریپت به شکل زیر پیاده سازی می شود.

Source code

gcd = (x, y) ->
      while y != 0
         remainder = x % y
         x = y
         y = remainder
      return x

معادل این تابع در جاوااسکریپت :

Source code

var gcd;
 
gcd = function(x, y) {
  var remainder;
  while (y !== 0) {
    remainder = x % y;
    x = y;
    y = remainder;
  }
  return x;
};

اینجا مجبور شدیم تا کلمه کلیدی return را مستقیما به کار ببریم. پیاده سازی توابع در کافی‌اسکریپت، بسیار ساده است. اکنون به مهم ترین بخش قضیه، یعنی توابع بازگشتی میرسیم. تابع بازگشتی، تابعی است که نتیجه جمله n ام آن به جمله n-1 ام وابسته باشد. نمونه خوب و کاربردی تابع بازگشتی هم تابع فاکتوریل است.

Source code

factorial = (x) -> 
          if x == 0
             return 1
          else
             return x * factorial(x-1)

همانگونه که دیدید، در این تابع، ابتدا چک می شود که ورودی صفر است یا نه. اگر بود، مقدار ۱ بر میگرداند، اگر نبود آنقدر از مقدار عدد کم میکند تا به صفر برسد و سپس نتیجه را در فاکتوریل صفر، یعنی ۱ ضرب کند و نتیجه را نمایش دهد.

معادل این کد در جاوااسکریپت :

Source code

var factorial;
 
factorial = function(x) {
  if (x === 0) {
    return 1;
  } else {
    return x * factorial(x - 1);
  }
};

بحث توابع، بحث جدی و بسیار مهمی در هر زبان برنامه نویسی است. در اینجا سعی شد تا به بهترین شکل، توابع بیان شوند. این بحث، آخرین بحث از سری مقالات «شروع به کار با کافی اسکریپت» بود و انشاء الله در آینده ای نزدیک، مباحث شی گرایی را آغاز خواهیم کرد.

موفق باشید.

پس از این که بیسیک های کافی اسکریپت را فرا گرفتیم، اکنون نوبت آن است که به سراغ ساختارهای کنترلی و دستورات شرطی در این زبان برویم. همانطور که قبل تر نیز گفته بودیم، کافی اسکریپت پیاده سازی جاوااسکریپت با سینتکس روبی است. پس اگر با ساختار کنترلی در روبی آشنا باشید، اینجا کار بسیار ساده می شود.

یکی از مهم ترین بخش های برنامه نویسی، اینست که برنامه شما کنترل شده باشد. در واقع، ورودی ها و خروجی های مناسب را دریافت کنید و در صورتی که مطلوب نبودند، آنها را نادیده بگیرید یا در بهترین حالت، اروری به کاربر نشان دهید. اینجا سه ساختار اصلی if و if…else و if…else if…else را بررسی میکنیم. همچنین ساختار switch را.

سه ساختار if و else

ساختار if

از این ساختار، فقط برای کنترل یک شرط (که خود میتواند ترکیبی از چند شرط باشد) ، استفاده میکنیم. مثلا، ساده ترین شرط ممکن این است که بررسی کنیم آیا متغیر، مساوی مقداری هست یا نه. سپس اگر بود، برای ما یک پیغام نشان دهد.  کد ما به این شکل خواهد بود :

Source code

if a == 3
   alert a + " is equal to 3"

و معادل این کد در جاوا اسکریپت :

Source code

a = 3;
 
if (a === 3) {
  alert(a + " is equal to 3");
}

در این ساختار، شما نمیتوانید تعریف کنید که اگر مقدار a برابر ۵ گردد، چه اتفاقی بیفتد.

ساختار if … else

در این ساختار، اگر شرط مقابل if ، به هر دلیلی (ورودی کاربر، تغییر در متغیر توسط برنامه نویس و …) false شود، عملیات دیگری انجام میدهد. ساختار کلی در کافی‌اسکریپت به این شکل است :

Source code

a = 5
if a == 3
   alert a + " is equal to 3"
else 
   alert a + " is not equal to 3"

و معادل کد فوق در جاوااسکریپت :

Source code

a = 5;
 
if (a === 3) {
  alert(a + " is equal to 3");
} else {
  alert(a + " is not equal to 3");
}

این کد، میگوید اگر شرط if درست نبود، چه کار کن. حالا میخواهیم شرط غلط را رد کند، و شرط جدیدی اجرا کند. کافیست از ساختار بعدی استفاده کنیم.

ساختار if … else if … else

در این ساختار، به هر تعدادی که بخواهیم میتوانیم شرط تعیین کنیم. با این ساختار، شما به هر تعدادی که بخواهید میتوانید شرط تعیین کنید، و در نهایت اگر هیچکدام از شرط ها درست نبود، یک ارور به کاربر نشان دهید. ساختار کلی این حلقه در کافی‌اسکریپت بدین شکل است:

Source code

a = 1
 
if a == 2
  alert a + " is 2"
else if a >= 2
   alert a+" is greater than 2"
else
   alert a + " is lesser than 2"

معادل این کد در جاوااسکریپت :

Source code

a = 1;
 
if (a === 2) {
  alert(a + " is 2");
} else if (a >= 2) {
  alert(a + " is greater than 2");
} else {
  alert(a + " is lesser than 2");
}

این ساختار نیز یکی از ساختار های پر کاربرد است.

ساختار switch

اگر با زبان های C و ++C و … کار کرده باشید نیز با این ساختار آشنایید. این ساختار هم برای مواقعی کاربرد دارد که بیش از یک شرط داریم، و به نوعی جایگزینی برای else if به شمار میرود.

ساختار کلی این دستور در کافی اسکریپت بدین شکل است :

Source code

a = 2
 
switch a 
   when 1 then alert a + " is lesser than 2"
   when 2 then alert a + " is 2"
   when 3 then alert a + " is greater than 2"
   else
     alert "None of them"

معادل کد در جاوااسکریپت :

Source code

a = 2;
 
switch (a) {
  case 1:
    alert(a + " is lesser than 2");
    break;
  case 2:
    alert(a + " is 2");
    break;
  case 3:
    alert(a + " is greater than 2");
    break;
  default:
    alert("None of them");
}

در این مطلب، با ساختارهای کنترلی کافی‌اسکریپت آشنا شدیم. در مطالب بعدی با حلقه های تکرار و سپس سایر مطالب مانند توابع و کلاس ها آشنا خواهیم شد.